El Español
Treintayseis
Vivir

Luís do Río, el gallego que se ha hecho viral fabricando instrumentos tradicionales con plantas

El joven difunde parte del saber tradicional que él mismo heredó y que aboga por poner en valor para evitar que desaparezca
Luis do Río y algunas de sus creaciones
cedidas
Luis do Río y algunas de sus creaciones

El gallego Luís do Río se ha hecho viral en redes sociales con unos breves vídeos en los que enseña cómo fabricar instrumentos tradicionales de Galicia con plantas. La idea surgió de forma casual con la intención de distraerse y compartir ese conocimiento entre sus conocidos, pero los algoritmos catapultaron el vídeo, que acumula miles de reproducciones.

"Son o rapaz galego de 25 anos máis neutro que hai", cuenta este joven natural de Santiago de Compostela, que estudió Derecho y actualmente se encuentra preparando oposiciones para el cuerpo de la administración. De hecho, el cansancio de los años de pandemia y las largas horas de estudio en casa motivaron en parte la creación de ese primer vídeo, en el que enseñaba a crear un cantagalos con las ramas de un laurel.

En otras entregas ha enseñado a fabricar un asubiote, un pito de pastor, y también juguetes tradicionales como el tiratacos o estoque. Se trata de un saber que él mismo heredó y que aboga por dar a conocer para evitar que desaparezca.

"Moita xente non coñece estas cousas"

El contenido de los vídeos, sumado al ambiente rural en el que los graba, puede generar la sensación de que Do Río es un chaval que siempre ha vivido en una aldea, pero nada más lejos de la realidad. "A xente romantiza moito cando ve os meus vídeos, e ten senso porque tampouco explico máis, pensan que son alguén de aldea que leva toda a vida alí cos animais e que casi nin foi á escola, e non, non é iso", detalla.

Lo que sí que hay de cierto en esa idea es el contacto que siempre ha tenido con las aldeas de sus abuelos, de donde ha heredado y rescatado estos conocimientos. "Os meus avós son de aldea, os meus pais están entre un mundo e o outro, e eu tamén teño contacto con ese mundo polo meu avó e os amigos da aldea que tiña", cuenta, si bien asegura que no es experto ni tiene "unha personalidade de etnógrafo".

"Un dos meus avós é de Outes e eu tiña contacto con esa xente, e ese feito de coñecer o mundo rural e tradicional e tamén o mundo urbano de onde son eu, fixo que teña coñecemento tradicional destas cousas, pero tampouco teño unha personalidade de etnógrafo", añade.

Luis do Río (foto: cedida)

Una clave del éxito de estos vídeos es que "moita xente xa non coñece estas cousas" y quienes llegan a los vídeos los encuentran desde curiosos a sorprendentes. Sin embargo, Do Río cuenta que en las aldeas este conocimiento "non vale moito porque para eles é cotián. Non lles sorprende tanto, porque cando te afás a algo xa non te chama a atención", apunta.

"Nesta sociedade na que podes mercar todo con cartos, chama a atención que co teu propio medio e enxeño podas facer tantas cousas", resalta.

Recuperar el saber sobre el medio

Do Río se opone a la idea romántica de que todo pasado fue mejor, pero cree que eso no está reñido con rescatar conocimientos que sí son necesarios. "Creo que en toda a historia non se viviu tan ben como agora, pero si que é certo que iso non implica que non poidamos entender cousas que eran intelixentes para o seu momento dende unha clave actual", explica.

Una de las motivaciones de sus vídeos tiene que ver precisamente con rescatar y poner en valor ese saber tradicional, toda esa experiencia acerca del medio en el que vivimos, como la identificación de las plantas y "o que che brindan", y que se pierde a medida que las sociedades se tornan más individualistas y urbanas.

"A xente non ten consciencia de que coas túas propias mans, e co teu medio, aproveitando as cousas que cada época brinda, podes chegar a facer cousas de tanta calidade como as que fixen eu, que son poucas, hai moitísimas máis", asegura.

En ese sentido, considera que ahora nos encontramos también en un momento de mucha especialización del conocimiento, pero hay otros importantes "dende o punto de vista formativo humano".

"Non hai que ir moi atrás para ver que a xente tiña un coñecemento non tan concreto nin elevado, pero a necesidade de ter que apoiarse no medio facía que tiveses coñecemento sobre moitas cousas", relata.

Ese saber, mezclado con las tecnologías actuales, puede, según su punto de vista, servir de ayuda para divulgar ese conocimiento del medio y evitar así que se pierda toda esa herencia.

Vivir